Kapitalizam 101

Current Affairs Contest: "Capitalism in One Headline." Show us the one headline that can tell us as more about capitalism than a hundred volumes of analysis. Here's our nomination. pic.twitter.com/N6kDRkdBbl

— Current Affairs (@curaffairs) September 7, 2018

Amazon CEO Jeff Bezos on Wednesday announced a $2 billion philanthropic fund to finance a new network of preschools and contribute to nonprofits assisting homeless families.
Bezos said on Twitter that the schools would be located in underserved communities and would be operated by his new Bezos Day One Fund.
“We’ll use the same set of principles that have driven Amazon,” he said in his statement. “Most important among those will be genuine, intense customer obsession. The child will be the customer.”

pic.twitter.com/2GlgjztK1u

— Jeff Bezos (@JeffBezos) September 13, 2018

Stvaranje i prisvajanje vrednosti u globalnoj ekonomiji
MIROSLAV SAMARDŽIĆ

Prikaz knjige: The Value of Everything: Making and Taking in the Global Economy,  Allen Lane – Penguin, London  Apr 2018 by Mariana Mazzucato

http://www.noviplamen.net/glavna/stvaranje-i-prisvajanje-vrednosti-u-globalnoj-ekonomiji/


Marijana Macukato danas je vodeća autorka u oblasti ekonomije inovacija. Njena knjiga Preduzimljiva država prevedena je na petnaest jezika i postala je svetski bestseler. ( The Entrepreneurial State: Debunking Public vs. Private Sector Myths, 2013.) U novoj knjizi Vrednost svega, stvaranje i prisvajanje u globalnoj ekonomiji, ona nastoji da u centar pažnje ekonomske nauke vrati pojam vrednosti. Naslov knjige je aluzija na misao Oskara Vajlda da je cinik čovek koji zna cenu svačemu i vrednost ničemu. Druga velika ideja koju autorka sledi je Platonova: naratori vladaju svetom.

Definicija vrednosti u ekonomiji je od ključnog značaja, jer ona je srž ekonomske analize. Pitanja na koja treba odgovoriti su: zašto oni koji prisvajaju vrednost dobijaju više od onih koji je stvaraju; kako se određuju proizvodne granice; kako se razdvajaju proizvodne delatnosti od neproizvodnih i parazitskih; ko stvara vrednosti i odakle ona dolazi.

Prema autorki, vrednost je način na koji se različiti činioci (ljudski, materijalni i nematerijalni, poput znanja), ustanovljuju i kombinuju kako bi se proizvele nove robe i usluge. Prisvajanje vrednosti je delatnost kojom se manipuliše postojećim proizvodnim snagama. Temeljna ideja knjige je da poistovećenje izvlačenja vrednosti sa njenim stvaranjem ima uzrok u pogrešnom rezonovanju ekonomista.

Treba razmatrati kako je autput proizveden, šta je urađeno sa dohotkom, kako se on raspoređuje u ekonomiji, da li je proizvod koristan, da li se povećavaju privređivačke sposobnosti društva, da li je neko dobro vredno ukoliko njegova izrada donosi loše ekonomske i ekološke efekte.

Autorka tvrdi da moramo ponovo otvoriti raspravu o tome kako nastaje vrednost i ko je stvara, šta jeste a šta nije vrednost. Vladajući prikaz o njoj je mit. Oni koji imaju moć da kontrolišu narativ, odlučuju o tome kolika je cena. Nešto ima vrednost, a nešto nema, samo zato što je neko tako odlučio. Naratori vladaju svetom.

...

Marijana Macukato tvrdi da je marginalsitička teorija u stvari ideologija buržoazije čiji je cilj bio obaranje Marksove teorije o eksploataciji. Nastala je zahvaljujući političkom oporavku buržoazije, kao opravdanje njenog zahteva za prisvajanjem celokupnog profita. Matematizacija služi da ovaj pristup dobije izgled nauke, zapravo ekonomija po neoklasičarima treba da više liči na Njutnovu fiziku nego na sociologiju. Cilj je bio da se suzbije socijalsitička/komunistička kritika kapitalizma.

Prema autorki, odluka o tome šta je vrednost arbitrarna je, ona predstavlja socijalnu konvenciju. Koje privredne delatnosti se smatraju važnijim od drugih od ključnog značaja je za utvrđivanje pravca razvoja ekonomije. Definicija vrednosti je stvar politike, njome se utvrđuje kakvo društvo treba da bude, to nije čisto ekonomsko pitanje. Ekonomska merenja nisu neutralna, njihovi nalazi utiču na ponašanje. Vladajući narativ o vrednosti utiče na to kako je ekonomija strukturirana. Oni koji su moćni odlučuju o tome šta je vrednost i sebe smeštaju unutar proizvodnih granica. Sve do šezdesetih godina dvadesetog veka nacionalno knjigovodstvo počivalo je na stavu da finansije ne stvaraju vrednost, nego samo obrću postojeću, smatralo se da je finansijski sektor izvan oblasti proizvodnog. Danas je drukčije, većina ekonomista smatra da finansijeri zarađaju profit pružanjem usluga koje se smatraju proizvodnim. Finansijaki sistem danas je tretiran kao da stvara vrednost u realnoj ekonomiji.

Teorija o tome šta je vrednost je važna radi razjašnjenja koji rad je produktivan, a koji nije. O tome odlučuju oni koji su toliko moćni da mogu da utvrđuju značenje pojmova i kako se dohodak raspoređuje.

...

Marijana Macukato uspešno dekonstruiše koncept BDP, u čemu nije usamljena. Ona postavlja pitanje, da li porast dohotka u finansijskom sektoru i rente treba uračunati u BDP? Kako je neki sektor vrednovan utiče na kalkulaciju stope rasta i na to kako podstičemo i orijentišemo ekonomiju, kako merimo BDP zavisi od toga kako vrednujemo stvari. Pogrešnim obračunavanjem ekonomskih aktivnosti, donosioci političkih odluka mogu dobijati iskrivljene signale o tome šta je produktivno i kako da se podstiče i usmerava privreda. Koje su poslovne grane produktivne a koje nisu zamagljeno je marginalsitičkom teorijom. Prema marginalistima, sve dok robe i usluge imaju tržišnu cenu vredno je uključiti ih u BDP, a da li ta delatnost stvara ili izvlači vrednost, irelevantno je. Razlika između rente i profita je zamagljena, izvlačanje vrednosti može se maskirati kao njeno stvaranje, u BDP se uračunavaju samo artikli i usluge koje su razmenjeni na tržištu.

Sve računovodstvene metode su socijalne konvencije koje se menjaju, one nisu definisane fizičkim zakonima i konačnim realnostima već reflektuju ideje, teorije i ideologije svog vremena. Na koncept BDP utiče teorija vrednosti koja ga podržava i na osnovu koje se obračunava. Po marginalstičkom shvatanju sve što ima cenu ulazi u BDP, izvan proizvodne sfere je samo država. Međutim, ona je glavni investitor u istraživanje i razvoj, a taj trošak se ne može smatrati neproduktivinim.

...

Quincy Endicott wrote:otkud to da je država glavni investitor u istraživanje i razvoj?

Mr. Moonlight wrote:nemam pojma ko je to i kako računao

moja logika je da kapital dobije gotove ljude fraj, sve što firme investiraju je posle glavnog posla koji je država odradila i za šta ne dobije ništa nazad

ontheotherhand wrote: je država futovala bil.

Since 2008, wonks, politicians, poets, and bankers have all started talking about inequality. But are they interested in making us more equal?

Restauracija kapitalizma na jugoslovenskim prostorima praćena je ideološkim uraganom čiji je centar nastojanja da se zacementira kvazi-legitimitet tržišta i privatne svojine kao „prirodnih“ i „racionalnih“ uslova za društveni poredak kome, pored tu i tamo nekog nedostatka, ipak nema alternative. Liberalizam, bilo u svojim klasičnim predstavnicima, bilo u libertarijanskoj četi epigona, proglašava se zastavom pobede i svetionikom pred kojim treba da se ravna društvena misao i političko ustrojstvo savremenog sveta.

Refugee camps are an untapped opportunity for private sector https://t.co/2trJscbafs

— Financial Times (@FT) May 5, 2018

This year at Google, contract workers outnumbered direct employees for the first time in the company's 20-year history.

This trend is on the rise as public companies look for ways to trim HR costs or hire in-demand skills in a tight labor market.

Some 57.3 million Americans, or 36% of the workforce, are now freelancing, reveals a 2017 report by Upwork.

Workers with jobs in higher wages are more likely to have their services contracted out than jobs associated with lower wages, according to a recent study.

Brazil's new president elect, Jair Bolsonaro, is a right-winger who leans towards more open markets. This could mean fresh opportunities for Canadian companies looking to invest in the resource-rich country. https://t.co/g00QUOeutt

— CBC News Alerts (@CBCAlerts) October 28, 2018

Labor Day wish: Please, no more talk of companies “giving” people jobs. In reality, the gift relationship goes in the opposite direction. Workers give their blood, sweat and tears, sometimes their lives, and in return companies pay them the minimum they can get away with.

— Barbara Ehrenreich (@B_Ehrenreich) September 2, 2018